Avaliação do ensino da linguagem oral em sala de aula: utilizando a ferramenta EVALOE no Brasil

Autores

  • Fatima Vega Llobera Doutorado, Departamento de Psicología Evolutiva y de la Educación, Universitat de Barcelona, Barcelona, España
  • Marta Gràcia Garcia Doutorado, Departamento de Psicología Evolutiva y de la Educación, Universitat de Barcelona, Barcelona, España
  • Camila Domeniconi Doutorado em Educação Especial pela UFSCar, Pesquisadora do Instituto Nacional de Ciência e Tecnologia sobre Comportamento, Cognição e Ensino, São Carlos, Brasil
  • Priscila Benitez Doutorado em Psicologia pela UFSCar, Professora temporária no Departamento de Psicologia da UFSCar

DOI:

https://doi.org/10.21723/riaee.v12.n2.9125

Palavras-chave:

Instrumento de avaliação. Ambientes de observação em sala de aula. Colaboração reflexiva. Língua oral. Ensino e aprendizagem.

Resumo

Os resultados do uso de uma ferramenta para avaliar o ensino da língua oral em escolas no Brasil são apresentados. Escala de Avaliação da Linguagem Oral no Contexto Escolar -EVALOE, foi construído com o objetivo de observar de forma sistemática e avaliar como professores fazer para promover o desenvolvimento de habilidades de língua oral (falar e ouvir) dos alunos em suas salas de aula. O estudo foi realizado a partir de 40 observações em quatro escolas públicas na região de São Paulo. Os resultados indicam que o EVALOE é útil para ajudar a conhecer como os professores gerenciam o ensino de língua oral em classe, os aspectos de design instrucional, as funções e estratégias comunicativas utilizadas. Os resultados indicaram também que o uso da escala pode ser útil para iniciar processos de reflexão e aconselhamento com os professores, a fim de fazer mudanças em suas práticas de ensino visando ampliar o trabalho da linguagem oral em suas salas de aula.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Referências

BEATON, Dorcas; BOMBARDIER, Claire; GUILLEMIN, Francis; FERRAZ, Marcos. Guidelines for the process of cross-cultural adaptation of self´report measures. Spine, v. 2, n. 24, p. 3186-3191, 2000.

BRASIL. Ministério da Educação e do Desporto. Secretaria de Educação Fundamental. Referencial Curricular Nacional para a Educação Infantil. Brasília: MEC/SEF, 1998.

CASAS, Mariona; COMAJOAN, Llorenç; VILÀ, Montserrat. Definición de competencia oral y diseño de rúbricas para la evaluación, 2008. Disponible en: >http://aulaambitoinvestigacion2015.mondragon.edu/es/articulos/grell>. Acesso em: 14 dez. 2016.

DOCKRELL, Julie; BAKOPOULOU, Ioanna; LAW, James; SPENCER, Sarah; LINDSAY, Geoff. Developing a communication supporting classroom observation tool. London: DfE, 2012.

ECHEITA, Gerardo; SIMÓN, Cecilia; VERDUGO, Miguel Ángel; SANDOVAL, Marta, LÓPEZ, Mauricio; CALVO, Isabel; GONZÁLEZ-GIL, Francisca. Paradojas y dilemas en el proceso de inclusión educativa en España. Revista de Educación, v. 349, p. 153-178, 2009.

GRÀCIA, Marta (coord.). Valoración de la Enseñanza de la Lengua Oral. Escala EVALOE. Barcelona: Graó, 2015.

GRÀCIA, Marta; BENITEZ, Priscila; VEGA, Fàtima; DOMENICONI, Camila. Escala de Valoración de la enseñanza del Lenguaje Oral en contexto Escolar (EVALOE): adaptación para su uso en educación especial. Revista de Logopedia, Foniatría y Audiología, v. 35, p. 84-94, 2015.

GRÀCIA, Marta; VEGA, Fàtima; GALVÁN-BOVAIRA, María José. Developing and testing EVALOE: a tool for assessing spoken language teaching and learning in the classroom. Child Language Teaching Therapy, v. 31, n. 3, p. 287-304, 2015.

GRÀCIA, Marta; GALVÁN-BOVAIRA, María José; VILASECA, Rosa; RIVERO, Magda; SÁNCHEZ-CANO, Manel. El cambio conceptual de dos maestras en relación con la enseñanza y el aprendizaje de la lengua oral a través de un asesoramiento: un estudio de casos. Revista de Logopedia, Foniatría y Audiología, v. 32, n. 4, p. 179-189, 2012.

GRÀCIA, Marta; SÁNCHEZ-CANO, Manel; GALVÁN-BOVAIRA, María José; GALVE, Ruth. Com ensenyem a parlar el nostre alumnat? Formació des de la metodologia Conversacional. Àmbits de psicopedagogia, v. 36, p. 35-39, 2012.

GRÀCIA, Marta; SEGUÉS, María Teresa. Psicologia de l’educació i de la instrucció. Barcelona: Fundació Universitat Oberta de Catalunya, 2009.

HARMS, Thelma; CLIFFORD, Richard; CRYER, Debby. Early childhood environment rating scale. New York: Teachers College Press, 1998.

MALLART, Joan; SARRAMONA, Jaume. Competències bàsiques de l’àmbit linguistic. Llengua catalana i llengua castellana/ Basic competences in linguistic area. Catalan and Spanish language. Barcelona: Servei de Comunicació i Publicacions, Generalitat de Catalunya, 2013.

MARSHALL, Julie; LEWIS, Elisabeth. “It’s the way you talk to them”. The child’s environment: Early Years Practitioners’ perceptions of its influence on speech and language development, its assessment and environment targeted interventions. Child Language Teaching and Therapy, v. 30, p. 337-352, 2014.

MARTÍN, Elena. Prólogo. In: GRÀCIA, Marta (coord.), Valoración de la Enseñanza de la Lengua Oral. Escala EVALOE. Barcelona: Graó, 2015.

MARTÍN, Elena; SOLÉ, Isabel. (Coords.). Orientación educativa: Modelos y estrategias de intervention. Barcelona: Graó, 2011.

MARTÍN, Elena.; LUNA, María. El asesoramiento a la elaboración, seguimiento y mejora de proyectos curriculares de centro basados en competencias. In: MARTÍN, Elena; ONRUBIA, Javier. (coords.), Orientación educativa y procesos de innovación y mejora de la enseñanza en la educación secundaria, vol. 3, p. 33-53. Barcelona. Graó, 2011.

MERCER, Neil. Talk and the Development of Reasoning and Understanding. Human development, v. 5, n. 1, p. 90-100, 2008.

MENDES, Eniceia Gonçalves; ALMEIDA, Maria Amélia; TOYODA, Cristina Yoshie. Inclusão escolar pela via da colaboração entre Educação Especial e educação regular. Educar em Revista, v. 41, n. 1, p. 81-93, 2011.

MINISTÉRIO DA EDUCAÇÃO E DO DESPORTO. Parâmetros Curriculares Nacionais (1ª a 4ª séries). Brasília: MEC/SEF, 1997.

MINISTÉRIO DA EDUCAÇÃO E DO DESPORTO. Parâmetros Curriculares Nacionais (5ª a 8ª séries). Brasília: MEC/SEF, 1998.

MORTIMER, Eduardo; SCOTT, Philip. Meaning Making In Secondary Science Classrooms. New York: McGraw-Hill International, 2003.

PIANTA, Robert; LA PARO, Karen; HAMRE, Bridget. CLASS, Classroom Assessment Scoring System. Manual. Baltimore: Paul H. Brookes Publishing Company, 2008.

RAMAL, Andrea. Linguagem oral: usos e formas. Brasília: Boletim do MEC/TVE - Brasil - Educação de Jovens e Adultos, p. 8-27, 1998.

SALES, Glaís. Ensino da linguagem oral na educação infantil: o lugar dos gêneros textuais formais. Simpósio internacional de estudos de gêneros textuais, v. 5, 2009.

SÁNCHEZ-CANO, Manel. El alumnado y el trabajo de la lengua oral. In: BONALS, Joan; SÁNCHEZ-CANO, Manel (Eds.), Manual de asesoramiento psicopedagógico, Barcelona: Graó, p. 771-810, 2007.

SÁNCHEZ-CANO, Manel. L'assessorament a l'alumnat amb dificultats de llenguatge. Àmbits de psicopedagogia, v. 27, p. 6-9, 2009.

SAVIANI, Dermeval. Formação de professores: aspectos históricos e teóricos do problema no contexto brasileiro. Revista Brasileira de Educação, v. 14, n. 40, p. 143-155, 2009.

TOMASELLO, Michael. A natural history of human thinking. Havard: Havard University Press, 2014.

WAITE, William; JACKSON, Michele; DIWAN, Amer. The Conversational Classroom. SIGCSE: p. 127-131, 2003.

Publicado

04/03/2017

Como Citar

LLOBERA, F. V.; GRÀCIA GARCIA, M.; DOMENICONI, C.; BENITEZ, P. Avaliação do ensino da linguagem oral em sala de aula: utilizando a ferramenta EVALOE no Brasil. Revista Ibero-Americana de Estudos em Educação, Araraquara, v. 12, n. esp., p. 1085–1103, 2017. DOI: 10.21723/riaee.v12.n2.9125. Disponível em: https://periodicos.fclar.unesp.br/iberoamericana/article/view/9125. Acesso em: 29 mar. 2024.

Edição

Seção

Artigos teóricos